Böbrekler tarafından üretilen idrar önce böbrek pelvisi adlanan sistemde toplanır ve ardından üreter adlanan ince boru şeklinde olan yapılarla mesaneye taşınır. Üreteropelvik bileşke darlığı böbrek pelvisiyle üreterlerin birleşim noktasında gelişen doğumsal bir anomalidir. Sonuçta idrarın böbreklerden üretere akışı bozulur ve idrar renal pelviste birikir ve hidronefroz adı verilen genişlemeye neden olur. Üreterin en sık görülen doğumsal anomalisidir. Müdahele edilmezse ilerleyerek böbrek fonksiyonlarında bozulma veya tamamen fonksiyon kaybına neden olabilir. 500 canlı doğumda bir görülebilir. Erkeklerde daha sık izlenir.
Nedeni:
Bu durumun nedeni net olarak bilinmemektedir. Genelde doğum öncesi dönemde üriner sistemin gelişimi sırasında geliştiği düşünülmektedir. Bazen bu durumun nedeni böbrek damarlarından birinin bu bileşkenin üzerinden geçmesi ve bileşkeyi daraltması olabilir.
Tanı:
Genelde gebelik dönemi kontrollerde USG ile saptanabilir. Doğumdan sonra böbrek fonksiyon testleri, USG, sintigrafi, kontrastlı filmler vs gibi tetkikler yapılır. Anne karnında tanı almayan ve daha sonra tanı alan çocuklarda karında şişlik ve idrar yolu enfeksiyonu gibi bulgular ortaya çıkabilir. Daha büyük çocuklarda sırt ve bel ağrıları, böbrek taşları da görülebilir
Tedavi:
Doğum öncesi tanı konulan çocukların çoğunda doğumdan sonrakı takiplerde böbrek genişlemesinin gerilediği görülür ve cerrahi işleme gerek kalmayabilir. Ancak darlığın ciddi olduğu ve böbreğe zarar verdiği durumlarda yaşamın erken döneminde ameliyat gerekebilir.
Ameliyat endikasyonları olarak ağrı, hematuri, olması, taş gelişmesi, böbrek fonksiyon kaybı gelişmesi, hidronefroz derecesinde progresyon gibi durumlar gösterilebilir. Üreteropelvik bileşke darlığı ameliyatı piyeloplasti adlanır ve genelde dar olan segmentin çıkartılması ve üreterin sağlam pelvik dokuya yeniden ağızlaştırılması şeklinde yapılır. Piyeloplasti açık cerrahi olarak veya kapalı yöntemlerle (laparoskopik veya robotik) yapılabilir.
Açık piyeloplasti-
üreteropelvik bileşke darlığı tedavisinde uygulanan standart tedavi yöntemidir. Ancak bu yöntemle hasta karnının yan tarafında 20-25 cm’lik bir kesi yapılmaktadır. Başarı oranları çok yüksektir. Ameliyat sırasında üretere DJ stent olarak adlandırılan boru konulur. 4-6 hafta sonra stent çıkartılır. Bu ameliyat son yıllarda yaygınlaşan kapalı (laparoskopik ve ya robotik) yöntemlerle de yüksek başarı oranları ile yapılmaktadır. Ameliyat sonrası kontrollerde USG ve MAG3 böbrek sintigrafi görüntüleme yöntemleri, böbrek fonksiyonunu gösteren kan testleri yapılmaktadır. Uzun dönem takiplerde sonuçlar başarılıdır.
Laparoskopik piyeloplasti-
aynı ameliyatın kapalı olarak sadece 3-4 küçük delikle yapılmasıdır. Kapalı yapılan yöntemde de üretere DJ stent konulmaktadır ve 4-6 hafta sonra stent çekilmektedir.
Robotik piyeloplasti
Yine aynı ameliyatın bu sefer robot yardımıyla yapılmasıdır.
Avantajları:
1- Daha kısa ameliyat süresi
2- Daha kısa hastanede yatış süresi
3- Daha hızlı iyileşme
4- Daha az kanama
Uzun dönem sonuçları açısından açık ve kapalı yöntemler yüksek başarı ile uygulanmaktadır